تعیین الکتروفورتیک فنوتیپهای هموکلوبین در گاوهای بالغ ایرانی

گرچه پلی مور فیسم هموگلوبین در گاوهای اروپایی، آمریکایی، آفریقایی و هندی تایید و گزارش شده است. به هر حال بررسی و مطالعه فتوتیپهای هموگلوبین در گاوهای ایرانی برای اولین بار است که انجام و گزارش می شود. به منظور تعیین الکتروفورتیک فنوتیپهای هموگلوبین در گاوهای بالغ ایرانی تعداد 147 نمونه خون شامل 48 نمونه گاوهای سیستانی، 45 نمونه خون گاوهای سرابی، ( 40 نمونه مربوط به گاوهای ماده و 5 نمونه گاو نر ) و 54 نمونه خون از گاوهای گلپایگانی جمع آوری و مورد آزمایش قرار گرفتند. ابتدا میزان غلظت هموگلوبین به روش سیانومت هموگلوبین تعیین و سپس فنوتیپهای مختلف هموگلوبین با روش الکتروفورزاستات سلوز ( CAE ) از یکدیگر تفکیک و با روش چگالی سنجی ( دانسیتومتری ) مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج زیر از تعیین الکتروفورتیک فنوتیپهای هموگلوبین، غلظت هموگلوبین تام، درصد و غلظت انواع مختلف هموگلوبین در گاوهای بالغ ایرانی برای نخستین بار است که گزارش می گردد: 1- در گاوهای بالغ سیستانی سه فنوتیپ شامل A2AB با وفور 20/50 درصد، A2A با شیوع به میزان 33/8 درصد مشخص شدند.2- در گاوهای گلپایگانی 2 فنوتیپ شامل A2AB به میزان 63/29 درصد و A2A به میزان 37/70 درصد تشخیص داده شد. 3- در گاوهای بالغ سرابی فقط یک نوع فنوتیپ A مشاهده شد. 4- یکی از مهمترین یافته های پژوهش حاضر که برای اولین بار در جهان گزارش می گردد، مشاهده هموگلوبین A2 می باشد، که به نظر می رسد مربوط به هویت ویژه نژادهای گاوهای سیستانی و گلپایگانی باشد. 5- از آنجایی که فقط یک فنوتیپ هموگلوبین یعنی HbA در گاوهای بالغ سرابی مشاهده شده است، از این خصوصیت ویژه و انحصاری می توان در تعیین اصالت نژادی گاوان سرابی استفاده کرد که این یافته مهمترین نتیجه کاربردی پژوهش حاضر است. 6- سن در گاوهای سیستانی و گلپایگانی تاثیری بر غلظت هموگلوبین تام ندارد ولی در نژاد سرابی با افزایش سن غلظت این ماده افزایش می یابد. 7- غلظت هموگلوبین تام در دو جنس نر و ماده اختلاف معنی دار دارد ( 05/0 > P ) و در جنس نر بیشتر است. 8- صرف نظر از سن و جنس غلظت هموگلوبین تام در نژادهای مختلف گاوهای ایرانی اختلاف معنی دار دارد ( 05/0 > P ) و میزان MSE آن در گاوهای گلپایگانی 19/0 ? 1/11، در گاوهای سرابی 25/0 ? 74/11 و در گاوهای سیستانی 12/0 ? 8/14 ( در مجموع 147 نمونه 15/0 ? 27/12 ) گرم در دسی لیتر خون است.